Peki, iddialar ne kadar gerçekçi? Kurum mu suçlanmalı, yoksa belirli yöneticiler mi? Ve bu tür haberlerle bir kurumu hedef almak ne kadar kolay?

İddiaların Arka Planı

• 2019’da bazı sosyal medya paylaşımları ve yerel haber platformları, ATİB’e bağlı bazı yöneticilerin escortlarla eğlence düzenlediğini ve bu etkinliklerin dernek bütçesinden karşılandığını iddia etti.
• ATİB, önce bu iddialara karşı “konunun eski yönetim dönemine ait olabileceğini” ima eden bir açıklama yaptı, ardından net bir dille reddederek mevcut yönetimin olayla ilgisi olmadığını belirtti.

Kurum ve Yönetim Ayrımı

Bir kurumun adı bir skandala karıştığında en önemli soru şudur: “Kurum mu sorumlu, yoksa o dönemde görev yapan kişiler mi?”

• Kurum: ATİB, Avusturya’da Türk toplumunu temsil eden köklü bir dini sivil toplum kuruluşu. On binlerce insan bu çatı altında ibadet ediyor, eğitim alıyor ve sosyal faaliyetlere katılıyor. Kurumun tümünü bir iddiayla suçlamak, o toplumu da zan altında bırakmak demek.
• Yönetim: Eğer olay belirli kişilerin hatalı ya da yasa dışı davranışından kaynaklanmışsa, suç kişisel olur; kurumun itibarı zarar görse de, sorumluluk şahıslara aittir.

Bu nedenle medyanın ve kamuoyunun, bireyleri kurumlardan ayırarak değerlendirme yapması adalet açısından kritik önemdedir.

Medyada Kurumları Hedef Almanın Kolaylığı

Günümüz sosyal medya çağında, doğrulanmamış iddialar hızla yayılabiliyor. Bu durum:

• Kurumun tamamını zan altında bırakıyor,
• Hedef gösterilen toplulukta güven krizine neden oluyor,
• Sonradan yalanlansa bile itibar kaybını telafi etmek zor oluyor.

ATİB örneğinde de benzer bir durum yaşandı: İddiaların yeniden gündeme gelmesiyle kurum, tekrar açıklama yapmak zorunda kaldı ve savunma pozisyonuna geçti.

ATİB’in Tepkisi ve Toplumsal Etki

• ATİB, mevcut yönetimin olayla ilgisinin olmadığını ve iddiaların asılsız olduğunu belirterek kamuoyunu bilgilendirdi.
• Avusturya’daki Türk ve Müslüman toplumu ise bu haberlerle hem itibar hem güven sorunu yaşıyor. Özellikle çocukların eğitim aldığı ve insanların ibadet ettiği bir kurumun sürekli skandallarla anılması, toplumsal psikolojiyi olumsuz etkiliyor.

Kurumları Suçlarken Denge Nerede?

Bir kurumu suçlamak kolaydır; fakat adil midir? Birkaç kişinin hatalı eylemi, binlerce insanın bağlı olduğu bir yapının tamamını temsil etmez. Eleştirinin yönü, somut deliller ve doğru kişiler olmalıdır.

Bu bağlamda:

• Medya, haberlerini kanıtlarla sunmalı, genellemelerden kaçınmalı.
• Kurumlar, geçmiş yönetim hatalarını da şeffaf şekilde açıklamalı.
• Toplum, sosyal medya paylaşımlarını sorgulamalı, “hemen inanma” refleksini kırmalı.

Son Söz

ATİB olayında da görüldüğü gibi, “kurum” ile “yönetici” ayrımını yapmadan yapılan suçlamalar, hem dini kurumlara hem de toplumlara zarar veriyor. Bu yüzden her tartışmada şu soru sorulmalı: Gerçekten kurum mu suçlu, yoksa kişiler mi?

Saygılarımla 

Celil Serçe