Hukuki Dayanaklar

4458 sayılı Gümrük Kanunu

Gümrük Genel Tebliği (Seri No:1) – Geçici İthalat

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu

Karayolları Trafik Yönetmeliği

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından açıklanan 2025 yılı İdari Para Cezaları cetveli

Türkiye’de Kalma Süresi

Yurt dışında ikamet eden kişiler, son bir yılın 185 gününü yurtdışında geçirmiş olmaları şartıyla, adına kayıtlı yabancı plakalı aracını 730 gün (2 yıl) süreyle Türkiye’ye getirebilir. Bu hak, hem AB ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşları hem de Avrupa dışından gelenler için geçerlidir. Ancak Avrupa dışı ülkelerden gelen araçlarda yaş, sigorta ve vergi konularında ilave farklar olabilir.

Kimler Kullanabilir?

Aracı Türkiye’ye getiren kişi aracı kendisi kullanabilir.

Eş, anne-baba ve çocuklar da, yurt dışında ikamet ettiklerini belgelemeleri hâlinde bu aracı kullanabilir.

Türkiye’de ikamet eden kişiler ise hiçbir şekilde bu araçları kullanamaz. Bu tür kullanımlar yasa dışıdır.

Usulsüz Kullanım ve Yaptırımlar

Yukarıda belirtilen kurallara uyulmadan yapılan araç kullanımı, hem gümrük hem de trafik mevzuatına aykırıdır ve ağır cezalarla sonuçlanabilir.

Gümrük Açısından

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238. maddesi gereği, aracı kullanma yetkisi olmayan kişiler tarafından yapılan her kullanım, gümrük suçu sayılır. Bu durumda araç trafikten men edilir, gümrük vergileri tahsil edilir, hatta bazı durumlarda araca el konulabilir.

Trafik Açısından

Trafik kurallarına aykırı şekilde kullanılan yabancı plakalı araçlar için, 2025 yılı itibarıyla aşağıdaki cezai işlemler uygulanmaktadır:

2025 Yılı Güncel İdari Para Cezaları

Ehliyetsiz araç kullanma (KTK m.36): 18.677 TL

Aracın sahibi dışında biri tarafından kullanılması (KTK m.36/3-a): 9.267 TL

Plakanın standartlara uygun olmaması (KTK m.23): 3.809 TL

Zorunlu trafik sigortası olmadan araç kullanmak (KTK m.91): 993 TL

Plakanın mevzuata aykırı biçimde takılması (KTK m.23): 843 TL

Bu cezalar, her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen yeniden değerleme oranları çerçevesinde güncellenmektedir.

Araçların Trafikten Men Edilmesi

Aracın yetkisi olmayan biri tarafından kullanıldığının tespiti hâlinde, araç trafikten men edilir ve gümrük idaresine bildirilir. Gümrük vergileri usulsüz kaldığı süreye göre hesaplanarak tahsil edilir. Gerekli durumlarda araç, Türkiye’den çıkış yapana kadar gümrükte alıkonulabilir.

İtiraz ve Hukuki Süreç

Uygulanan cezalara karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuru yapılabilir. Araç sahibinin ayrıca gümrük idaresi nezdinde yazılı savunma hakkı da mevcuttur.

Sonuç ve Değerlendirme

Yabancı plakalı araçların Türkiye’de kullanımı belirli kurallara bağlanmıştır. Bu kuralların amacı; vergi kayıplarını önlemek, haksız avantajları engellemek ve trafik güvenliğini sağlamaktır. Bu nedenle, aracı sadece getiren kişinin ve yurt dışında yaşayan birinci derece yakınlarının kullanabileceği unutulmamalıdır.

Av. Alper Aksoy – VorarlbergTV Hukuk Yazarı